Koolhydraten: Goed of kwaad? Pt. 2

‍

"Hey doc. Hoe slecht zijn suikers?" Het is een vraag die me vaak gesteld wordt.

In dit deel 2 gaan we dieper in op de wereld van de koolhydraten. Hoe beïnvloedt suiker de kwaliteit van je tanden en wat is de relatie tussen koolhydraten en diabetes type 2? Je kunt het meteen lezen!

Te veel van een klein ding

Het probleem met de combinatie van kleine suikers en bewerkt voedsel - waar we tegenwoordig zo veel van eten - is dat je er gemakkelijk te veel van binnenkrijgt. Vooral als het gaat om zoiets als frisdrank bijvoorbeeld. De suikers in deze dranken gaan gemakkelijk via je maag naar de dunne darm, waar ze snel worden opgenomen. Stel je voor dat je een glas cola drinkt. Eerst geeft het je misschien een vol gevoel, maar het vult je niet echt, en tegen de tijd dat je je tweede glas leeg hebt, is de hoeveelheid suikers uit het eerste glas al door de darmbarrière in je bloedbaan terechtgekomen. Een brandstof die zo snel in je lichaam wordt gepompt, vormt al snel een overschot: op dat moment neem je dus meer energie op dan je lichaam eigenlijk nodig heeft. De zittende levensstijl die we tegenwoordig collectief leven helpt ook niet mee. Het gevolg: alles wat overbodig is en op dat moment niet gebruikt kan worden, wordt opgeslagen. Eerst als glycogeen (opgeslagen suikers in je lichaam, vooral in je lever en spieren), maar omdat die opslagcapaciteit zeer beperkt is, worden de overtollige suikers snel omgezet in een energiebron die een min of meer onbeperkte opslagcapaciteit heeft: vet. Van te veel suikers word je zeker te dik!

Afzien van bewerkt voedsel met veel suikers is het beste wat je kunt doen!

Suiker en diabetes

Langdurige blootstelling aan veel suikers vormt dan ook een ernstige bedreiging voor je energiestofwisseling (waaronder je insulineregulatie) en kan leiden tot diabetes type 2. Diabetes houdt dus rechtstreeks verband met moeilijkheden bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel. Te veel bloedsuiker is giftig voor uw organen en kan zelfs tot de dood leiden, maar te weinig suiker is ook niet wenselijk, omdat het u in een comateuze toestand kan brengen (hypoglykemie). Daarom hebben diabetici altijd snel opneembare suikers (druivensuiker) bij zich, zodat zij, als hun bloedsuiker de kritische ondergrens dreigt te bereiken, deze kunstmatig kunnen verhogen.

Gelukkig beschikt een gezond lichaam onder normale omstandigheden over een zeer geavanceerd en goed gereguleerd bloedsuikercontrolemechanisme dat je beschermt tegen ernstige pieken en dalen. Dus als je bloedsuikerspiegel daalt, bijvoorbeeld als je gevast hebt, geeft je lichaam een deel van de lichaamseigen (endogene) opgeslagen suikers (glycogeen) vrij in de bloedbaan. En zelfs als je weinig glycogeen hebt (glycogeen-arm; bijvoorbeeld bij een keto-dieet of bij vasten) kan je lichaam bepaalde delen van vet- en eiwitmoleculen omzetten in (bloed)suiker om die minimale hoeveelheid bloedsuiker te garanderen.

Andere voordelen van minder: suikers & tandgezondheid

Een van de beste dingen die u kunt doen is afzien van bewerkte voedingsmiddelen die zoveel van deze eenvoudige suikers bevatten. Minder suiker eten heeft niet alleen voordelen voor de stofwisseling, maar vermindert ook het tandbederf aanzienlijk. In Nigeria bijvoorbeeld, waar veel minder kleine suikers worden gegeten, vertoont slechts 2% van de bevolking tekenen van tandbederf. En dat is het gemiddelde over alle leeftijdsgroepen! Ter vergelijking: in Nederland had in 2014 slechts 20-31% van de 20-jarigen een onaangetast gebit; dat betekent dat minstens 70% aan tandbederf lijdt! Dit tandbederf wordt voornamelijk veroorzaakt door het feit dat mondbacteriën dol zijn op kleine suikers en zodra ze daarmee in contact komen, beginnen ze te gisten. Dit verhoogt de zuurgraad in je mond, wat het tandglazuur aantast. Zoet voedsel dat gemakkelijk aan je tanden blijft kleven is bijzonder slecht. Hieronder vallen niet alleen snoepjes, maar ook koekjes, crackers en chips. Het is ook belangrijk op te merken dat het niet alleen een kwestie is van het vermijden van dergelijke producten: het aantal aanvallen op de tanden verminderen (dus minder "eetmomenten", bijvoorbeeld door middel van intermittent fasting) kan ook helpen.

‍

Culturele verhalenverteller Pie Aerts, die een goede vriend van mij is, brengt de verhalen van inheemse volkeren uit de hele wereld op bijzonder levendige wijze in beeld. Hij vertelde me over jager-verzamelaars in Papoea-Nieuw-Guinea die leefden in een omgeving die weinig variatie bood qua beschikbaar voedsel. Het waren vitale mensen, wat je kon zien aan de manier waarop ze gebouwd waren en hoe ze zich voortbewogen: elegant en efficiënt. Ze leefden relatief eenvoudig, maar zijn tegelijkertijd heel gelukkig; dat zag je vooral als ze lachten. Of zoals Aerts het verwoordde: "Het gemiddelde natuurlijke gebit in die gemeenschap was niet slechter dan het best gemaakte gebit dat je in Hollywood kon vinden."

Hoe is dat gebeurd? Hun belangrijkste voedselbron waren de Rhynchophorus ferrugineus larven, ook bekend als de rode palmsnuitkever. Een vettige, wit-gele, made-achtige larve die een coating in de mond heeft en net zo vet en romig smaakt als hij eruit ziet. Geen zoete snacks om de honger te stillen, ook geen tandbederf.

Het gemiddelde natuurlijke gebit in die gemeenschap was niet slechter dan het best gemaakte gebit in Hollywood.

De keuze is enorm

De laatste jaren ben ik steeds meer gaan inzien dat suikers misschien wel het grote kwaad zijn. Het kan beter zwart op wit staan, vooral omdat we het gewoon te moeilijk vinden om suikers te weerstaan. Natuurlijk zijn er ook goede vormen van suiker, vooral in groenten en fruit. En ja, vreugde en lekkerheid horen ook bij het leven, ook als gezondheid een van je hoofddoelen is. Bewust kiezen voor het goed smakende slechte spul is op zijn tijd echt wel oké. Maar onze collectieve smaak voor kleine, bewerkte suikers heeft oncontroleerbare niveaus bereikt en leidt tot hun overmatige consumptie, op een schaal waarbij schade gegarandeerd is. Ja, te veel suiker is de oorzaak van vele, vele gezondheidsproblemen.

Voor nu, ga nog een stuk fruit halen en geniet van de gezondheid,

De doc.

Foto's

Copyright Pie Aerts, Verhalen van de minder bereisde wegen, Mendo Boeken, 2019

Bronnen

Zie De Dr. Ludidi Methode van Intermittent Fasting

Over de doc.

Dr. Ludidi is bestseller auteur van De Dr. Ludidi Methode van Intermittent Fasting...

Coaching

Doc. biedt 1:1 coaching aan en is een veelgevraagd spreker.

Interesse? Mail coaching@drludidi.com of bezoek www.drludidid.com

‍